Boek 43: De verdrijving uit de hel

Schrijver: Robert Menasse
Jaar van publicatie: 2002
Uitg.: De Arbeiderspers Vertaling: Paul Beers
Oorspronkelijke titel: Die Vertreibung aus der Hölle
Oorspr. uitg.Suhrkamp, Frankfurt am Main, 2001

De historicus Victor, uit Wenen, gaat naar een reunie van zijn middelbare school. Het eindexamen is vijfentwintig jaar geleden. Hij heeft geen goede herinneringen aan de school en aan zijn leerkrachten zowel als aan de leerlingen.
Tijdens het diner confronteert hij zijn oude leraren met hun nazi-verleden. Ze zijn beledigd en vertrekken, net als de meesten van de oud-leerlingen.
Victor blijft achter, samen met Hildegund.

Wat volgt is het verhaal van Victor, van zijn Joodse familieleden, en van de overeenkomsten die hij ziet tussen zijn levensloop en die van de in de zeventiende eeuw levende Portugese jood Menasseh.
Als kind moest die uit Portugal vluchten, samen met zijn ouders en zijn zusje. Zij komen terecht in Amsterdam. Een drukke en welvarende stad. Prachtig beschreven. Ook het Joodse leven in die dagen. Interessant. Menasseh wordt voor het eerst van zijn leven niet geplaagd door onderdrukking en vervolging. Toch is hij niet gelukkig. Het verleden drukt zijn stempel op alles wat voor hem volgt.
Dat geldt ook voor Victor. Hij wordt opgevoed door zijn grootouders, die hun eigen verleden meedragen: jood zijn in de nazi-tijd. Vervolging en onderdrukking.
Victor groeit op in vrijheid - hoewel: zijn ouders willen of kunnen geen tijd of aandacht aan hem schenken, zijn grootouders willen wel, maar kunnen eigenlijk evenmin. Victor moet naar kostschool, waar ander leerlingen hem treiteren.

Vooral de vorm die de schrijver heeft gebruikt, maakt, dat het lezen van het boek een bijzondere ervaring is.
Hoofdstukken gebruikt hij niet. Het verhaal springt van de ene hoofdpersoon naar de andere, zodat de overeenkomsten duidelijk te zien zijn. Deze overgangen volgen elkaar steeds sneller op, wat een beetje hijgerige sfeer oproept. Soms zelfs verandert de hoofdpersoon halverwege een zin.
Toch is het nooit moeilijk te begrijpen.

Het is geen eenvoudig boek. Er staan veel filosofische en religieuze verwijzingen in. Wanneer Menasseh leraar wordt van de veelbelovende Spinoza, stelt deze moeilijke vragen, die ook Menasseh weer aan het denken zetten.
Victor noch Menasseh bereiken de top. Beiden blijven min of meer ontgoocheld achter.

Boek 42: Empire falls

Schrijver: Richard Russo
Jaar van publicatie: 2004
Uitg. Signature, Utrecht
Vertaling: Sandra van de Ven
Oorspronkelijke titel: Empire Falls, Knopf, New York 2001

De 852 bladzijden van dit boek wogen zwaar in de hand. Toch was het sneller uit dan ik verwacht had en spannender dan menige thriller die ik de laatste tijd gelezen heb.
Niet dat er nu meteen erg veel gebeurde, maar de onbenoemde dreiging, het onbestemde, riep grote spanning op.

In het plaatsje Empire Falls is weinig meer te beleven. De textielfabriek is dicht, werk is er niet of nauwelijks. Alle bezit, vooral onroerend goed, is in handen van de rijkste vrouw uit de plaats, Francine Whiting. Zij en haar kreupele dochter Cindy zijn de enig overgeblevenen van de invloedrijke familie Whiting. Achter de schermen trekt ze voortdurend aan de touwtjes. Dat wordt door velen vermoed, maar niet echt bewezen.

Miles Roby beheert de Empire Grill. Zijn dochter Tick maakt, dat hij in het desolate plaatsje blijft wonen. Zijn vrouw, Janine, wil van hem scheiden en heeft plannen om met de beheerder van de plaatselijke sportschool te trouwen, een man aan wie Miles een grote hekel heeft, evenals zijn dochter.
Dan is er nog een corrupte politieagent en zijn agressieve zoon, die zijn klasgenoten onder de duim wil houden met geweld, als het moet. Zijn wil is wet.
Dan zijn er nog de vader van Miles, Max, die seniel en bijna altijd dronken en platzak is, zijn broer David, die bij een auto ongeluk zijn arm kwijtraakte en nu in de Empire Falls werkt en nog meer leden van het bonte gezelschap dat Empire Falls en dit boek bevolkt.

Russo kan een verhaal vertellen. Hij kreeg niet voor niets de Pulitzer Prize. Ik heb genoten van het boek.

Boek 41: Of Hoe Waarom

Schrijver: Hanna Bervoets
Jaar van publicatie: 2009
Uitg. Veen, Amsterdam

Hanna Bervoets schrijft iedere week een column in de Volkskrant en ik probeer die trouw te lezen. Nu was ik benieuwd naar ander, langer werk van haar.
Dit is haar debuutroman. Het is wat moeilijk om veel over de inhoud te schrijven, zonder teveel van het verhaal weg te geven, maar het is een erg leuk boek, met verrassende wendingen. Je denkt, dat je een eenvoudig, voortkabbelend romannetje leest, je vraagt je af, waar het toch wel naar toe zal leiden, en dan blijkt alles in de voorgaande hoofdstukken anders te zijn dan je dacht.

De hoofdpersoon is Florence Vos. Bekend van een filmpje op internet van een baby, die op haar eerste verjaardag in brand vloog toen ze een verjaarskaarsje moest uitblazen. Zij was die baby.
Nu is ze journaliste en werkt bij het tijdschrift Haar Verhaal. Ze schrijft artikelen over mensen, die een of andere kwaal hebben en hun verhaal door haar laten optekenen.
Iedereen houdt zich bezig met uiterlijke schijn.
In het laatste hoofdstuk komt daar voor Florence bruut een einde aan. Ze vertelt het of, hoe en waarom alleen aan ons, haar lezers.

Boek 40: Eilandgasten

Schrijver: Vonne van der Meer
Jaar van publicatie: 1999
Uitg. Contact, Amsterdam

Ik was al lang van plan eens iets te lezen van Vonne van der Meer en toen ze dit jaar genomineerd werd voor de Opzij literatuurprijs, vond ik, dat het er nu maar eens van moest komen.
Het boek waarmee ze genomineerd was, was natuurlijk niet aanwezig in de bibliotheek, maar dit stond er wel.

Het is het verhaal van een vakantiehuisje, 'Duinroos', op Vlieland. Aan het begin heeft de werkster alles in orde gebracht om de gasten te ontvangen. Zelf mag ze niet gezien worden, want dat vinden gasten niet prettig: het moet 'hun' huisje zijn.
Ze legt het gastenboek op een duidelijk zichtbare plaats, in de hoop, dat iedereen er wat in zal schrijven.

Wat volgt zijn de verhalen van de gasten van die zomer: van het echtpaar, dat probeert hun huwelijk te redden, de man, die zonder zijn overleden vrouw niet verder wil leven, het jonge meisje, dat net heeft ontdekt dat ze zwanger is, een echtgenoot, die niet de promotie heeft gemaakt, die hij verwachtte, maar is voorbij gestreefd door een jongere collega. Zijn vrouw en kinderen mogen zijn slechte humeur opvangen.

Tenslotte pakt de werkster aan het eind van het seizoen het gastenboek weer op. Van een afstand hield ze steeds het huisje n de gaten. Ze heeft iedereen gezien, maar kende hun verhalen niet. Iets van al die verhalen vindt ze terug in het gastenboek.

Boek 39: A single thread

Schrijver: Marie Bostwick
Jaar van publicatie: 2008
Uitg. Kensington Publishing Corp., New York
Deel 1 van de Cobbled Court serie over de belevenissen in een quiltwinkel.
Gelezen als Kindle boek.

Evelyn woont in Texas met haar man. Haar zoon Garrett is het huis uit en heeft een baan in de IT. Haar man wil scheiden en Evelyn is er kapot van. Ze weet niet goed wat ze met haar leven aan moet en vertrekt naar het noorden. In een klein stadje vindt ze een mooi pand, gelegen op een binnenplaatsje, leegstaand en verwaarloosd, maar vol mogelijkheden. Evelyn ziet er een quiltwinkel in

Ondanks dat iedereen die ze spreekt voorspelt, dat zo'n winkel geen lang leven zal hebben, stort Evelyn zich op de winkel. Ze ontmoet diverse mensen en sluit vriendschap met ze. Vriendschappen, die meer voorstellen dan die, die ze voorheen in Texas had.
Om naamsbekendheid te krijgen organiseert ze een Pink Ribbon quiltdag, waar iedereen een quiltblok kan komen maken. Die blokken worden later samengevoegd en geveild, t.b.v. onderzoek naar borstkanker.
Belangstellenden stromen toe. Haar vrienden helpen haar. Maar Evelyn heeft onverwacht zelf net gehoord, dat ze zelf borstkanker heeft.

De vrienden hebben ieder zo hun eigen problemen. Toch helpt iedereen iedereen.

De romantische afwikkeling van het verhaal en de zeer vroom christelijke verwijzingen waren af en toe een beetje teveel van het goede. Toch een vier (van de vijf) sterrenboek! Het tweede deel moet ik ook maar gaan lezen!

Boek 38: Nooit ziek geweest

Schrijver: Nico Dijkshoorn
Jaar van publicatie: 2012
Uitg. Contact

De stijl van Nico Dijkshoorn waardeer ik altijd al in zijn columns en ik was dan ook erg benieuwd naar dit boek.
Het was nog beter dan ik had verwacht en ik las het bijna in een adem uit.

Het gaat over zijn ouder wordende ouders. Zijn moeder, die altijd op de achtergrond aanwezig was, zat te naaien in de achterkamer, terwijl haar vier mannen, echtgenoot en drie zonen, zich bezighielden met mannendingen, die voornamelijk bepaald werden door de vader.
Mannen spelen honkbal. Vader Klaas wist hoe dat moest. Leren en boeken lezen is voor watjes. Nico houdt niet zo van honkbal en wel van studeren en boeken. Eigenlijk houdt hij ook steeds minder van zijn vader. Maar ja, het blijft zijn vader.
Al op vierjarige leeftijd is hij het eenzame jongetje in het aquarium van de kaft. Hij is blij als hij het huis uit kan.

Moeder krijgt een tia en hoewel ze ervan lijkt te genezen, is ze toch niet meer de oude en vader denkt, dat hij voor haar moet zorgen en dat ook werkelijk doet.

Dan, sluipenderwijs, komt Alzheimer de familie binnen. Het is bewonderenswaardig hoe Dijkshoorn dit beschrijft. Het droevige verhaal wordt op de droge Dijkshoorn manier verteld. Toch is het verdriet bijna tastbaar.
Mooi.

Boek 37: Persuader

Schrijver: Lee Child
Jaar van publicatie: 2003
Uitg. Bantam Books, Londen

Van diverse kanten hoorde ik, dat Lee Child mooie, spannende boeken schrijft, dus dat wilde ik wel eens proberen.
Dit was inderdaad spannend. De ruim 540 bladzijden waren snel achter elkaar omgeslagen en de afgelopen nacht wilde ik het zelfs eerst uitlezen, voor ik ging slapen. Dat gebeurt me maar zelden. Toch is er ook wat kritiek: het eind duurt wat erg lang en het geweld zou wel wat minder mogen. Bovendien is Jack Reacher, de hoofdpersoon van de serie van Lee Child, wel erg onoverwinnelijk. Af en toe een beetje ongeloofwaardig.

Reacher is zonder werk. Hij was ooit bij de militaire politie. Daar was een arrestatie verkeerd gegaan, een van zijn agenten was vermoord. Nu komt hij de dader hiervan op een trottoir in Boston tegen. Hij dacht, dat hij de man jaren geleden had gedood. Dat blijkt in dit boek niet zo te zijn.

Als Reacher in contact komt met een groep agenten, die een organisatie van waarschijnlijk drugssmokkelaars op willen rollen, en waarbij ook Francis Xavier Quinn betrokken moet zijn, is hij zeer gemotiveerd om te helpen. De rest van het team is meer gebrand op het terugvinden van een van hun eigen mensen, die undercover  in de bende was en nu verdwenen lijkt te zijn.

Er volgt een spannend relaas over de avonturen van Reacher, waarbij de rest van het team voornamelijk in een motelkamer zit af te wachten. Maar ach, dan lost reacher alles toch gewoon zelf op?