woensdag 1 april 2009

Boek 16: Insjallah, mevrouw


Dit boek verscheen in 2004 bij Globe in Brussel. Het is het verhaal van Annemie Struyf, journaliste, en haar vriendin Lieve Blanquaert. Zij bezochten Afghanistan samen. Het klinkt zo eenvoudig, maar dat was het allesbehalve. Hun doel was het aan de buitenwereld onttrokken leven van vrouwen in Afghanistan, hun privéleven en hun diepste gedachten en verlangens in woord en beeld journalistiek te verslaan.
De in Frankrijk wonende Afghaanse Manila Khaled was hun gids en tolk.

In het eerste hoofdstuk worden de moeilijkheden beschreven, die de organisatie van deze reis met zich meebrachten: je vliegt niet zomaar even naar Kabul, en als je daar dan al heen kunt, hoe krijg je dan toegang tot de vrouwengevangenissen, de ziekenhuizen en andere plaatsen, waar vrouwen bij elkaar leven. De drie vrouwen laten allemaal een man en kinderen achter in Europa en geen van hen was enthousiast over het plan voor deze reis.

Het is een hartverscheurend verslag geworden, van vrouwen, die een levensverwachting hebben van 45 jaar, die grote aantallen kinderen krijgen op zeer jonge leeftijd, die volkomen ondergeschikt zijn aan hun mannen (en aan mannen in het algemeen). En ook het verslag van een land, waar bijna alle mensen met enige opleiding gevlucht zijn in al de jaren van oorlog. Nu is een groot deel van de bevolking analfabeet. Er is van alles te weinig - dingen die in Europa als een recht gezien worden, zijn in Afghanistan vaak niet te krijgen. Water uit de kraan? Meestal niet.

De mensen die de dames ontmoetten, worden zelf aan het woord gelaten. Van de meesten is er ook een mooie foto. Sommigen onder, maar vaak ook zonder de boerka (de ondertitel van het boek is ook 'Ontmoetingen (z)onder de boerka'). Natuurlijk bekeek ik met veel aandacht de prachtige borduursels waarmee deze boerka's versierd waren. Ook de mannen komen zo nu en dan aan het woord. Ook zij zijn vaak slachtoffer van de omstandigheden. En de vrouwen laten veel dingen gebeuren. Zij zijn niet gewend om in opstand te komen tegen de voor hen gewone situatie. Het zijn mooie, trotse vrouwen. Maar ze zijn zo jong en zien er zo oud en getekend uit.

Aan het eind van de reis ziet Annemie het niet meer zitten. Ze is moe, de emoties worden haar de veel, de toestand om haar heen kan ze nauwelijks meer aan. Dan gaat ze terug naar huis, naar België. De mannen, die hen begeleidden en onmisbaar zijn geweest bij hun missie, want vrouwen alleen dat kan natuurlijk niet, gaan weer als vluchteling terug naar Pakistan.

Een boeiend boek, dat veel stof tot nadenken geeft. Actueel ook: gister was de topconferentie over Afghanistan in Den Haag. Ik houd niet zo van legers en het oplossen van problemen met behulp van gewapende machten. Maar dit land heeft hulp hard nodig en zal dat nog heel lang nodig hebben. Hopelijk gebeurt het geven van die hulp met het nodige respect en begrip voor de cultuur van de mensen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten